Showing posts with label Kulture. Show all posts
Showing posts with label Kulture. Show all posts

Çfarë fshihet në nëntokën e Rrajcës?

Gërmimet e vetme arkeologjike të viteve "80 në zonën e Rrajcës dhe përkatësisht në fushën e Marajt (megjithëse ishin të pakta) nxorrën në dritë disa të dhëna shumë të rëndësishme historike dhe arkeologjike të periudhës së Neolitit të hershëm.

KUR TEKNOLOGJIA MODERNE PERPUTHET ME PERVOJEN E ARKEOLOGEVE EKSPERT TE VITEVE '80
         Shkrim i marrë nga faqja Albanian Archaeology

   Rezultatet e analizave të radiokarbonit të kryera në material kockor nga vendbanimet e neolitit të hershëm të Rajcës dhe Podgorisë, na ofrojnë datime të kronologjisë absolute të këtyre dy siteve. Ndërsa për Podgorinë kemi datime absolute edhe nga mostra karbonike (Allen, Gjipali, 2013), në rastin e Rajcës analiza e kryer në kampionin e kockës përbën datimin e parë absolut. Rezultatet e marra nga matjet tregojnë se dy mostrat kishin kolagjen të mjaftueshëm për të kryer matje të C14. Kështu kampioni i Rajcës dha datimin 5791-5291 vite para Kr., ndërsa mostra e Podgorisë datimin 6216-5616 vite para Kr. Duke ju referuar kurbës grafike të datimeve të tyre të kalibruara, për Rajcën datimi duket se lëviz në kufijtë e 5650-5450 B. C., ndërsa për Podgorinë 6000-5700 B. C. 


   Datimet karbonike të vendbanimit të Podgorisë me kampione të marrë nga sonda në disa pika të tij në 2006 nga Projekti SANAP, luhaten brenda këtyre vlerave gjë që e bën më të qëndrueshme përkatësinë kronologjike të vendbanimit të Podgorisë në fund të mijëvjeçarit të VII -fillimin e mijëvjeçarit të VI B. C.     Për sa i përket vendbanimit të Rajcës, ajo rezulton se i përket një periudhe më të vonë rreth mesit të mijëvjeçarit të VI B. C. Parë në kontekstin e analizave të bëra për kulturën materiale të vendbanimeve të referuara dhe të vlerësimeve kulturore e kronologjike të kryera nga autorët e gërmimit të realizuar në vitet ‘ 80’ të të shekullit të kaluar, këto të dhëna duket se përkojnë plotësisht me ato që u përfituan nga datimet absolute. 
   Në vlerësimin kulturor e kronologjik të vendbanimeve të hershme neolitike, Prendi e inkuadron Podgorien në grupin e vendbanimeve të fazës së vonë të neolitit të hershëm të Shqipërisë, me lidhje të ngushta kulturore me vendbanime të varianteve kryesore neolitike brenda e jashtë territorit të Shqipërisë “ si një kulturë me një zhvillim relativisht të lartë, por në të njëjtën kohë, me sa duket, me fillim diçka më vonë në krahasim me grupet fqinje të neolitit të hershëm të Maqedonisë egjeane (Nea Nikomedia) dhe të asaj jugosllave Anzabegovo-Vrshnik I)” 27 Datimi me C14 në të dy rastet (me kampione thëngjilli dhe kocke) konfirmon plotësisht këtë pozicion kronologjik. 
   Në rastin e vendbanimit të hershëm neolitik të Rajcës ai është vlerësuar si vendbanim që “ përbëhet nga dy shtresa kulturore që përfaqësojnë faza të periudhës së neolitit të hershëm. Tiparet e tij e vendosin atë në një fazë të zhvilluar dhe fundore të Neolitit të Hershëm të zonës lindore” 28 me tendencë të shtresës së dytë kulturore drejt fillesave të neolitit të mesëm. Kjo do të thotë se Rajca përfaqëson një fazë finale të neolitit të hershëm dhe tashmë kjo fazë na jepet e shprehur në vlera absolute (nga analiza e C14 ) në kufijtë kohorë të 5650-5450 B. C. 
   Përputhja e plotë e rezultateve të datimeve relative me datimet absolute në të dy rastet, e qartëson më tej renditjen kronologjike të vendbanimeve të neolitit të hershëm të Shqipërisë Juglindore (ku përfshihet zona e Korçës, Pogradecit dhe Librazhdit). Datime të reja me C14 për vendbanimet neolitike të Rajcës dhe Podgorisë
Credit : Iris Bakiu & Ilir Gjipali

E vërteta mbi Kishën e Orakullit në Qafë Thanë

E vërteta mbi Kishën e Orakullit në Qafë Thanë-Një shkrim nga i nderuari Dr Moikom Zeqo per Kishen e Orakullit
Ka dy vjet që botohen në shtyp artikuj rreth një shpelle-kishë në fshatin Urakë të Komunës së Rrajcës, pranë Qafës së Thanës. Në një mënyrë të bujshme është thënë se gjoja në këtë shpellë duhet të ketë qenë një orakull, madje orakulli më i madh i Ballkanit, pas atij të Dodonës në Janinë. Njerëz jo profesionistë, që nuk janë as arkeologë dhe as historianë e kanë artikuluar këtë ide, madje duke e cilësuar datën e zbulimit të kësaj shpelle si diçka e re dhe e papritur, që nuk dihej kurrë më parë.
Unë vetë, i tërhequr nga kurioziteti shkova dhe e pashë shpellën në fjalë. Por duke fotografuar afreskun e fragmentuar që ndodhet në këtë shpellë që vërteton se shpella ka qenë një shpellë eremite mesjetare, ende nuk isha i informuar që ky zbulim qe ditur shumë më përpara nga njerëz, që jo vetëm e kishin parë shpellën, por dhe e ishin përshkruar saktësisht.
Mësuesi pensionist, intelektuali 64 -vjeçar Gjergji Gusho, që jeton në Pogradec më dërgoi para ca kohe, librin e tij shumë interesant “Mbi përhapjen e krishtërimit dhe të kishave në rrethin e Pogradecit”, botuar në vitin 2000. Duke e lexuar këtë libër unë mësova shumë gjëra dhe dua të shprehem me nderimin më të madh për këtë njeri modest, por të ditur i cili në heshtje, në gjithë jetën e tij kishte bërë hulumtime të kujdesshme diturake dhe me profesionalizëm shkencor për historinë e trevës së Pogradecit dhe konkretisht për traditën e krishtërimit dhe të monumenteve të tij.
Në librin e Gjergji Gushos ka një kapitull ku përshkruhet kisha -shpellë e llojit eremit të Qafës së Thanës. Ky studiues i kujdesshëm e kishte parë dhe vizituar shpellën në vitin 1972, pra 31 vjet më parë. Kjo shpellë ka qenë e ditur dhe e njohur edhe nga studiuesi mesjetarolog i krishtërimit Theofan Popa i cili ka botuar një studim substancial për një numër shpellash eremite të kësaj treve. Pra shpella eremite e Urakës nuk është diçka e vetme, por lidhet me një traditë shekullore mesjetare të afro 8 shpellave të tilla, gjithashtu të dekoruara me piktura kishtare të trevës së Pogradecit si dhe të Prespës së Korçës. Askush deri më sot nuk e ka vlerësuar siç duhet këtë traditë të eremitëve të vetmuar në shpella që ka qenë kaq e çuditshme, por dhe kaq e pranishme në këtë hapësirë të krishtërimit të vjetër iliro-shqiptar.
Por çfarë thotë dhe shkruan Gjergji Gusho? Ai thotë se para grykës së shpellës, që ndodhej në rrëzë të një shkëmbi të lartë, ishte një vend i sheshtë i rrethuar me drurë dushku ku kishte dhe mbeturina muresh me gurë të palidhur me llaç, në një nivel thuajse të barabartë me sipërfaqen e tokës dhe me përmasa 4 x 4 metër. (Gjatë vizitës sime në vitin 2002 unë vura re se këto mure janë prishur). Por ekziston shpella e cila ka qenë e mbuluar nga një rëzim dheu, kurse sot është hapur.
Gjergji Gusho tregon se gjatë hyrjes në shpellë e cila zgjerohej në brendësi shihej në faqen në të djathtë të hyrjes së shpellës dy piktura murale, afreske ku ishin ravijëzuar disa figura shenjtorësh. Këto afreske qenë dëmtuar rëndë në vitin 1967 kur drejtori i shkollë së fshatit Rrajcë kishte urdhëruar disa nxënës t’i godisnin afresket për t’i shkulur, por meqenëse shkëmbi ishte i fortë dhe afresket gati të gurëzuara ato vetëm sa ishin dëmtuar vende- vende. Në thellësi të shpellës, nga krahu i majtë dhe në pozicion më të lartë se rrafshi i dyshemesë, ishte një si kthinë e ndarë me mur, e ndërtuar enkas ku me sa kuptohej duhej të kishte qenë qela e priftit eremit që predikonte krishtërimin dhe asketonte vetveten. Në majë të shkëmbit është gjithashtu një vend i dystë me gurë të gdhentur e të shpërndarë me mbeturina themelesh e qeramikë mesjetare.
Konkretisht mund të thuhet se përshkrimi i këtij mësuesi veteran është tepër i saktë. Duke gjykuar nga mbeturinat e mureve dhe nga qeramika mesjetare del llogjikisht se para grykës së shpellës ka qenë një paraklisë, kishëz e vogël, ndërtuar me mure mesjetarë. Një ndërtim më i vogël i ngjashëm me mure të njëkohshëm është ngritur dhe sipër shkëmbit të shpellës. Nga përvoja ime si arkeolog gjykoj se fillimisht shpella eremite ka funksionuar për asketët e vetmuar brez pas brezi pa strukturat e mëvonshme me mur. Ne nuk e dimë se cilët kanë qenë asketët që janë nderuar nga populli në këtë shpellë. Nuk mund të klasifikojmë dot se ç’përfaqësojnë afresket, për të identifikuar emrat e shenjtorëve. Gjithashtu në një kohë të mëvonshme hyrja e shpellës është mbuluar nga struktura e një kishëze e cila patjetër i ka qenë kushtuar një emri shenjtori. Është e nevojshme që të vijë një ekip arkeologësh dhe arkitektësh për të bërë të mundur një rikonstruktim të përafërt të kësaj strukture.
Pra zbulimi i kishës së Urakës ka qenë diçka e njohur jo vetëm para 31 vjetësh, por populli i zonës e ka ditur shumë kohë më parë. Është për të ardhur keq që Instituti i Monumenteve nuk e ka shpallur me statusin Monument Kulture këtë shpellë dhe të kujdesej qoftë për restaurimin, qoftë për ruajtjen e saj. Kjo shpellë sot përfaqëson një subjekt jo vetëm historik të krishtërimit por mund të bëhet një pikë turistike jashtëzakonisht interesante.
Tani le të kthehemi tek ideja e artikuluar e gjoja Orakullit të Qafës së Thanës, më i madhi në Ballkan, pas Dodonës në Janinë.
Studiuesja austriake, Eleonora Vagner, profesore në Universitetin e Vjenës, ka shkruar se kjo shpellë është shpella e një orakulli të lashtë. Ajo mbështetet në dy argumente aspak arkeologjikë por thjesht të rrafshit linguistik. Ajo mendon se fjala Urakë është një metamorfizim i fjalës orakull. Një ekuacion i tillë nuk është i saktë dhe është i pavërtetueshëm. Kujtoj që edhe për fshatin Frakull të Fierit është thënë nga studiuesi Hasan Ceka se është një formë shqipe e fjalës orakull. Edhe ky ekuacion linguistik nuk është mbushamendës. Të mos harrojmë se fjala Urakë është dhe emri i ndonjë fshati ose vendi tjetër në Shqipëri.
Argumenti i dytë lidhet me emërvendin Qafa e Thanës. Gjoja kemi të bëjmë me një formë të tillë si “Qafa e të Thënës”, duke mëtuar se e Thëna shpreh kështu funksionin e orakullit. Edhe ky shpjegim i një etimologjie vulgare popullore nuk qëndron. Përkundrazi, shumë vende në Shqipëri janë emërtuar nga drurët dhe është më llogjike që Qafa e Thanës të lidhet me drurin e një thane, ashtu si emri i dardanëve të Dardanisë siç është shpjeguar shkencërisht nga Nopçja dhe Çabej, lidhet me emrin e drurit të dardhës.
Për të përcaktuar se në këtë shpellë ka qenë një orakull duhen argumente shkencore të padiskutueshme. Këto lidhen me dhuratat ex voto, me qëllim kushtimi që janë të shumta në territorin e shpellave të tilla. Të tilla janë gjetur në Dodonë të Janinës dhe akoma më shumë janë gjetur në shpellën e Delfit. Ky material arkeologjik është baza e identifikimit të shpellave me orakuj të lashtë. Për fat të keq, një material i tillë arkeologjik nuk është gjetur në shpellën e Urakës.
Të gjithë orakujt e botës së lashtë antike janë përshkruar nga autorët antikë. Dëshmitë për Dodonën dhe Delfin janë të shumta, sepse orakujt kishin një rëndësi kolosale për rëndësinë dhe praktikën mitologjike të kohës, këto orakuj jo vetëm bënin parashikime, por qenë edhe vende dlirësimi dhe egzorcismi. Mendoj që shpella e Urakës nuk i plotëson këto kushte. Nëse do të kishte qenë një orkull i lashtësisë në këtë shpellë, autorët antikë do të kishin përmendur me siguri, nuk do të kishin heshtur për të. Dua të ngre këtu një problem të rëndësishëm dhe konceptual. Ka ardhur koha të heqim dorë nga shpjegimet vulgare të etimologjive popullore, të ekuacioneve linguistikë të emrave, që nuk kanë gjë të përbashkët me analizën shkencore, bazuar në ligjet fonetike. Ka ardhur koha për t’u shkëputur nga buja e kotë dhe apologjitë false të pambështetura qoftë në dokumentacionin historik dhe sidomos pa asnjë bazë arkeologjike, që në këtë rast është vendimtare.
Është e vërtetë që në shtyp mund të flitet për shumë çudira dhe zbulime të bujshme nga njerëz të entuziasmuar dhe me fantazi romantike por kjo gjë nuk ka të bëjë fare me të vërtetën shkencore. Nuk ka asnjë kuptim që botohen libra edhe të ashtuquajtur shkencorë ku merren disa mbishkrime të monumenteve antike të Durrësit dhe të Apolonisë të shkruar në greqishten klasike apo dhe në latinisht dhe duke bërë kombinime alkimike gjoja të zbulohen në to emra ilirë apo shqip, metodë kjo terësisht e dështuar dhe pa perspektivë. Më vjen keq që disa herë kjo metodë jo shkencore është përdorur dhe nga një intelektuale e nderuar që e do Shqipërinë siç është psh. zonja Nermin Vlora Falaski. Kriticizmi është shpirti i vërtetë i shkencës dhe jo alkimizmi i disa fakteve për të kaluar në gjëra të paqena dhe fantazmagorike.
I shkrova këto radhë jo vetëm për të përshëndetur mësuesin modest dhe të kujdesshëm Gjergji Gusho, jo vetëm për të saktësuar të vërtetën e zbulimit dhe të funksionit të shpellës eremite të Urakës, por dhe për të ngritur një problem i cili është shqetësues dhe që nuk duhet të zerë vend më përfundimisht në studimet dhe në shkrimet tona për të dhënat dhe monumentet historike.


Rrajca është e të gjithve

Rrajca eshte e te gjitheve.
Kjo toke autoktone
Nuk eshte e disave
Nuk eshte e dy tre individeve.
I gjith populli ka pjese
Cdo familje foshnje Rrajcare
cdo nip e cdo mbese
Cdo fis e cdo dege.
Cdo pasuri e kesaj zonje
Uji ,mali toke pyll
Kemi te gjith
Pjese aty.
At pasuri se ke vec ti
qe shfrytezon ne kete dite
Pse tu dha nje mundesi
Ti pasurohesh e populli rri.
Njeri vjen e Ze malin
Tjetri vjen e Ze ujin
Njeri vjen Zapton pyllin
Zini dhe diellin , zini e qiellin.
Dalin dy a tre te forte
gjejne sponsor
Ne qytete e evrope
Behen mashe ,e mish per tope.
Ashtu qenka mira Te dalim te gjithe
Te zaptojme pasurite
Te gjejme parelli ketej "e Rrajcen ta bleje.

Jo mor mik nuk eshte ashtu
Ka faj populli qe ju le ju.
Po ja keni mate pulsin
po shiko cbejne ata banore te kuksit.
Rrajca eshte e te gjithe
nuk eshte e dy a treve
Prandaj rrini mbi dafina
se u punon biznesi e Fabrika.

Feta Halili

Lumi I zallit Rrajce - Poezi nga Feta Halili


Rjedh ky lume i kulluar
nate e dit pa pushuar
zbret ne zall me ngadale
uje i kristal e qelibar.
Un jam uje per merak
jam i paster ne kete zall
keshtu kam qene e ne lashtesi
Dhe Skenderbeu ketu i jepte uje kalit te tij.
jam uje qe vij nga mali
vij nga bora ,jam magjik
Jam uje si kristali
lindjen e kam likopather shebenik.
Duke Duke zbritur me ngadale
e i gjith takohemi ne zall
aty behem shum si uje
aty marr tamam emrin lume.
Duke ecur dite nate
me cdo gur ndahem ne qafe
Lamtumire ju o troje
Se ne det un do shkoje.
Jam Lumi I zallit Rrajce
jam i lashte sa eshte toka
ne bushtrice do takona
motren lingajce e vellaun nga mokra.
Aty behem fuqi
e behem sa nji ushtri
aty fillon emri tjeter im
Emer i lashte emri shkumbin.
kemi rruges dhe te tjere
Xhyre babje e cermenike
nga malet per rreth e polis
Ne Elbasan e peqin e Zaranike.
Pastaj hec drejt me dredha ne fushe
dal rrogozhine e lushnje
e pastaj ndahem nga kjo toke
E gjith i bashkuar ne det do zbarkoje.

Dy krahina rrine perballe.

DY KRAHINA RRINE PERBALLE
NJERA MOKRA E TJETRA RRAJCE.
JANE TE LIDHURA SHUM BASHKE
QE NE KOHERA ,DHENE E MARRE.
TE DYJA KANE TRADITA
TE NDRYSHME NGA NJERA -TJETRA
PO NJE KANE TE PERBASHKET
SOFER SHTRUAR BUJARE TE SHKATHET
QE NE SHEKUJ , JANE TE LIDHURA
ME MIQESIRA E KRUSHNJIRA
MARRE NUSE NGA MOKRA
DHE NGA RRAJCA SHUM BIJA.
RRAJCE -MOKER DY KRAHINA
QE NE LASHTESI ,SI TE DORES GISHTA
RRINE TE DYJA ,PER KASHINE
NJERA TJETERES I PRESIN MIQESINE.
RRAJCE E MOKER JAN DY TREVA
QE NE KOHERA SHUM VJETRA
KAN PAS SHUM MIQESIRA
PER TE MIRA E TE LIGA.
RRAJCE E MOKER SHUM TE LIDHURA
SHUM NUSE DHENE E MARRE
SHUM NIPER EDHE MBESA
tek gjysherit shkojne nga dy anet.
TE DYJA PESHOJNE SHUM
KANE JANE VLERE E LEGJENDE
MOKRA PER DOLLI E KENGE
RRAJCA VALLEN ,USTALLIKUN EDHE PUNEN.
VIJNE NIPER EDHE MMBESA
NGA MOKRA NE RRAJCE
GEZOHET GJYSHI E SHTEPIA
GEZOHET PRAGU KUR VJEN E BIJA.
DHE E NJEJTA GJEN NDODH
KUR NGA RRAJCA NE MOKER SHKON
GEZOHET TRARET E SHTEPIA
KUR NE OBORR HYN ME FEMIJ E BIJA.

Letra e bardhë - Fabul nga Feta Halili

Un jam Letra e bardhe
Tek un shkruhet me te zeza
Te gjitha un i mbaj ,
Fjale te hidhura e te mira ,c'jane.
Qe ne kohe te lashta kam dale
jo kaq e bukur e holle e bardhe
Me trashe e pak e verdhe
Pa mua nuk mbahen ,mend ato fjale.
Po nuk qesh un,ska zhvillim
Nuk ka e behet shtet
Pa mua nuk ka vizatim e projekt
Pa mua nuk ka shkolle e fakultet.
Tek letra shkruhen marrveshjet
Tek un shkruhen pershendetjet
Tek un shkruhet gjuhesia
shkruhet tregime ,e histroria.
Tek un letra jan firmosura luftrat
jane shkrojtur datat e pavarsise
jane shkrojtur data e clirimit
Kujtimet e vegjelise.
Un pra jam letra
Tek un fillon jeta
Tek un shkruhet ABC-ja
tek un ne afishe ,data vdekja.
Un pra jam e bardhe ,si bora letra
Pa mua nuk prodhohen libra
s'ka pa mua regjistra e hipoteka
pa mua nuk shkruhet drama ,e notat muzika.
15 janar 2019 .
Ju pershendes miq
Nje mbremje te bukur ju uroj.

Hamit Osman Hallidri-nje figure patriotike atdhetare fisnike Rrajcare

Miq ne kete artikull do tju tregojme nje figure patriotike atdhetare fisnike dhe burri i mencur qe ka patur koha ne vitet 1883 e me pare .Ky eshte Hamit Osman Hallidri, qe solli per here te pare Abetaren e ligjitimuar nga drjtshkrimi ne Kongresin e Manastirit gjithsej 6 cop ,qe ishin te ndaluara nga porta e larte Turke .
Per kete akt trimerie patriotike Fisnik ,ku ju mohua per vite te tera nga Regjimi totalitar ,
Ky burre hapi shkolle per here te pare.
I diplomuar në Stamboll ,për mësuesi dhe teologji për imam,DY DEGE.
Por gjuhën turke nuk e dha mësim popullit të tij
per kët arsye u spiunua nga nje keshilltar e pushua nga puna ,Sa vrau keshilltarin spiun .pe kete beri ne stamboll 12 vjet burg.
Le ta mesoje sot brezi ri dhe un dhe ti
se kush i solli Rrajces abetaren e pare
nga Manastriri dhe hapi shkolle dha mesim.


Poezi 

Hamit Hallidri s'ben me nena
per gjith ate te mira ,per ato bema,
patriot e fisnik ,ta kerkosh me qiri 
burre te tille ,Rrajces nuk i vijne.
Burre i paster i shkolluar
ne stamboll i dipllomuar
per dy dege qe ne at kohe
per Mesusi e imam per hoxhe.
Pe mesues per gjuhen turke u dipllomu
ne rrajce nuk e para shtroi
per kete mori vrejte
nga keshilltari i Stambollit.
per kete beri debat ,
sa keshilltarin nuk ja zgjat
nxjerr naganti me burreri
e vret mu ne xhami.
per kete gjest qe per ne eshte fisnik
por per porten e larte pabesi ,
ne gjyq e pyeten pse ne gjuhe turke s'jep mesim
Nuk eshte gjuha e popullit tim.
Gjuha shqipe juaj e ndaluar
per gjuhen turke te kemi dipllomuar
Hamiti me zgjuarsi ate gjuhe e kam per ju,
gjuhen shqipe ka populli im ,ate me ka mesuar babai im.
Per kete u denua me te perjecem burgim
dhe beri 12 vjet ne stamboll , izolim,
por me disa patriote qe ishin brenda shoke.
ne nje nate ike u arratisne e cane ate rrethim.
Dhe kur erdhi ne qaf thane populli kish dale,
me gezim me kenge e valle
Me kale mbuluar me qilim e sexhade
me daulle cula (piska ) e cigane ,u gezuan dhe malet.

Tregim në vargje për Ymer Bozhën-Nga mësuesi rrajcar Zydi Mala

Shkëputur nga libri <<Jeto Jetën>>-Libër me poezi nga Zydi Mala

Ymer Bozha djaloshari
U godit nga taksidari
Ai taksa nuk pagoi
Ne burg, Oher na e coi


Si Ymeri pa te tjere
Numrin 100 pati shkuar
Na e gjithe kaza e Oherit
S’kishin leke per te paguar
Denimin ua pane treguar
Ne luge te mullirit do kalojne
Kush te dali gjalle
Ai, do te shpetoje
Ne qeli burrat rrinin
Dita dites ata prisnin
Ja te vdisnin e te shkonin
Ja te dilnin e te rronin
Diten qe do behej gjyqi
Njeri nga trupi gjykues
Si lexoi proceverbalin
Nga podium u shkeput
Aty prane ai qendroi
-Kush eshte Ymer Bozha? Kerkoi
Aty ne rrjeshtin e pare
Ymer Bozha ne kembe qendroi
-Me njeh mua kush jam?
-Jo I thote Ai
-Une pse te njoh, ti mua pse jo ?
-Te lutem me fal, mua mu trego
-A mban mend o rrajcar
Shume vite kane kaluar
Ne fshatin tend bujar
Nje ushtri ka qendruar
Ti u solle te hanin
Se qene te uritur
Ti kaun e vetem there
Me plot zemer na ke pritur
Po, po ashtu ka qene
Komandanti me kerkoi
Pak ushqim per te ngrene
Se ushtaret s’kan fuqi te shkojne
-Une jam ai komandanti
Qe me ty pata takuar
Qe u tregove i gatshem
Ushtaret per ti shpetuar
Qofsh shendoshe ,
une s’te njoh
Nga ato qe thua
Tani une u besoj
Tani - thote ai
Per te miren qe ti ke bere
Nga une je i falur
Nga une je i lire
Ah, jo bre zoteri
Kete s’mund ta bej
Se une s’jam i vetmi
Kam njeqind shoket e mi
Me ta u njoha u beme nje
Kur te futen ata ne lug te mullirit
Edhe bashke me ta
Jeten do ta bej fli
Si e pa qe Ymeri s’pranoi
I vetem nga shoket te shpetoj
Trupin gjykues mblodhi
I mblodhi te bisedoje
Duke ua treguar historine
Ymer Bozha nga Rrajca ky burre
Shpetoi 300 ushtaret e mi
Ne nje dite te veshtire
Trupi gjykues vendosi
Vendimin ta anulloje
Per hatrin e Ymer Bozhes
100 burrat ti shpetoje
Te 100 burrat shpetuan
Ne saje te ketij burri rrajcar
Nje kenge atij i kushtuan
Qe mbeti nje histori e papare
Zydi MALA

Imazhet e nje mengjesi

Duke kerkuar dhe shikuar ne kutine e kujtimeve midis shume gjerave te tjera gjeta edhe kete .
Ky eshte hartimi im i matures ku nder tre temave qe kishim njera ishte teme e lire . Hartimi im titullohej "Imazhet e nje mengjesi" dhe une po e postoj ne kete blog.

"E fresket si gjethet e zbehta 
    te lageshta te zambakut
Ajo u shtri krah meje ne agim"

  Ishin vargjet e nje poezie qe e kisha lexuar diku e tani nuk po e kujtoja dot,por qe i shkonin pershtat katij mengjesi te jashtzakonshem.
  Tek meditoja keshtu ne ato momente nje drithme me pershkroi cdo qelize te trupit. E ndjeja qe i gjithe trupi me pulsonte e dridhesha i teri.
"- C'te jene valle,emocione,ankth? Apo te dyja bashke?"
  Si per ta lehtesuar sado pak veten nga ai ankth qe me kishte pllakosur gjithe trupin shikimi im i mjegullt ngulitej diku me tej tek Ajo. Ecte ne menyre te perkujdesur ndersa floket e saj te hedhura mbi supe  ia ledhatonte ai flladi i lehte mengjesor........

  -Oh ! Ajo menyre te ecuri krenare e ngacmuese njekohesisht,ajo dridhja e ijeve nen rrobat e ngushta,perkulja melankolike e kokes drejt shpatulles,leshonin nje thirrje te paperballueshme. Por me pelqente ashtu krenare  dhe e ndergjegjshmeper humbjen e saj dhe pse pertej asaj terheqje misterioze nuk dija si te shkoja.
  Qe isha i dashuruar kjo nuk kishte pike dyshimi ,por ishte nje ndjenje e vecante qe ndoshta ne nje kendveshtrim objektiv shprehte qarte ate sens fataliteti,nenshtrimi dhe goditjeje qe leshonte mesazhi trupor i saj.
Ishte takimi yne i pare dhe qe do te me sherbente si zgjidhje per te dale nga nje udhekryq ose si nje pergjigje per shume pyetje qe i beja vetes e qe me dukeshin pa pergjigje.......
  U pershendetem dhe njekohesisht u perqafuam fort dhe ashtu prane njeri tjetrit morem rrugen nen permet e larta qe na rrinin mbi krye si kurore. Shpeshhere e shikoja me vemendje dhe gjithmone me tingellonin ne vesh pyetjet qe ia kisha drejtuar sa e sa here vetes e qe ne ato momente me dukeshin pa kuptim.
  E si do te mund dukeshin te kuptimta keto fjale  para asaj mrekullie qe s'kishte te krahasuar,para atyre syve te shndritshem te cilet te linin te kuptoje gjithcka,para atyre buzeve te njoma  te thara nga etja ,para atij gjoksi te bukur e te brishte ,ku edhe vete natyra do te perulej pa thene asnje fjale.
- Eh! Ndoshta tani do te merrnin jete edhe ato kenge dashurie qe  i kam shkruar  e belbezuar  mbremjeve me hene  e gjithnje i permalluar ,te lindura nga nje fantazi e kulluar rinore qe kjo mrekulli,kjo zane mali u dha jete.
  Pra ishte kjo mrekulli qe do ti kendonte me vone edhe ketyre casteve te magjishme kenge,por qe tashme i kishim krijuar te dy duke lundruar  neper kato imazhe te kesaj dite dhe duke kenduar vargje te ketyre kengeve qe do te perbejne refrenin e gjithe jetes tone.

Shkruar nga PELLUMB BEQO -1993

Vallja Rrajcare-Mimoza Vasku



Prej shekujsh burimi,
Hoje plot me mjalte,
Moj vallja e Rrajces,
Majaja mbi majate.
Majaja e Majave
E valleve shqiptare
Ka qene dhe do mbetet
Vallja Rrajcare.
Ritmet e daulleve
Krisma neper kohe.
Melodite e dasmave
Ilaçe qe sherojne.
Toka edhe qielli
Ne heshtje jane.
Qielli spektator
Toka me valltare.
Keta djem me fuqi qiellore
Me malet kercejne perdore.
Vajzat me pamje engjëllore
Ne ç'do hap shikime hyjnore.
O Zot. Me jep force te mbaj
Melodine dhe delikatesen e saj
Hena dhe dielli magjiplote
Kercejne vallen Rrajcare, me te bukuren ne bote.
Mimoza VASKU / Tirane, dhjetor 2016.

Me Sadine te pare... (Rekuiem)





Moj vallja rrajcare, 
Ke ke nene e babe?! 
Apo neper shekuj, 
Vjen si nje balade?! 
Moj, pse rri menduar , 
C'hall vallë te ka zene?
 -Te parin e valles, 
S'po e shoh ne kembe! 
Dhe Sadiut zemra, 
Plot hare I shperndan. 
Hapi prape I dridhet, 
E tund gjithe dynjane. 
Me Mua kudo , 
Do jete Si termet, 
Hapi I tij s'do ndalet, 
Do ngrije lume e det. 
Ndaj une jam krenare 
Dhe ngrihem 
Si dallge, 
Me keta djem e vajza 
E me Sadine te parë. 
Do bucas ngahera 
Do ngre dhe nga varret. 
Vallen prape ta heqin, 
                                        Njesoj 
                                        Si te gjallet. 



Mimoza Vasku, Tiranë , 2015

Vallja Rrajces ne dasmen e Lulezime Beqo.





Te trashegohet Cifti
Sigurisht kjo valle i frymezon gjithe rrajcaret ,te medhenj e te vegjel.
Te cilet gjithashtu vazhdojne ta ruajne traditen si ne kenge ,valle dhe ne veshjen tradicionale.
Eh kjo valle te gjallet i cmend te vdekurit i zgjon........................e pa  imagjinueshme!
Muzikante: Xhevair Dashi dhe grupi      Te mrekullueshem!

RRAJCA-NDERI DHE KRENARIA E LIBRAZHDIT

Rrajca, eshte zona ne veri-lindje te rrethit Librazhd. Sapo rruga automobilistike, le qytetin e Prrenjasit..aty ne te dyja krahet e rruges...do te gjenden familjet rrajcare, me tutje ne Rr.Qender, aty ku dikur ishin zyrat e adminstrimit, sot komuna e Rrajces.Kur zbret nga Qafa e Thanes, menjehere te bie ne sy, fusha e Domosdoves dhe lugina e Rrajces ne te djathte, ndersa ne te majte fsh.Urake dhe Kotodesh. Rrajca, eshte bere e njohur kudo per kulturen e saj, popullore shume te pasur.
       Rrajca ka nje popull, punetor, popull qe ruan dhe trashigon nga brezi ne brez traditen dhe zakonet e fshatit,rrajcaret jane njerez te sakrifices, mikprites dhe arsimdashes.Nder fiset kryesore te popullsise se Rrajces jane

Ymer Aga RRAJCA-Historia Rrajcare

Kete histori mbi kryeplakun Rrajcar te kohes se pushtimit Otoman ma ka treguar disa here babai im  por tani mendova se duhet ta bej publike dhe per ju  .



Ymer Age RRAJCA. ''Ymer Bozha'' ishte nga fisi Bozha i fsh. Rrajce -Sutaj. Ai do te ishte kryplak i fshatit dikur ne kohen e tij, kohe kur vendi jone ishte nen sundimin Turk. Ne ate kohe, nje punonjes turk, i zones te Elbasanit, shkon ne Rrajce dhe i kekon rrajcarit Bozha, strehim dhe mbrojtje nga kundershtaret qe kishin marre vendim........klikoni per vazhdimin ne (read more)